Rodzaje partii politycznych
Partia polityczna - dobrowolna organizacja, występująca pod określoną nazwą, stawiająca sobie za cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie władzy publicznej.
Rodzaje partii:
Partia klubowa - specyficzne ugrupowanie zwolenników pewnego programu politycznego. Jego centrum stanowili członkowie klubu zasiadający w ciałach reprezentacyjnych. Ugrupowanie to posiadało sprecyzowany program oraz wyodrębnioną grupę przywódców. Partia klubowa charakteryzuje się dosyć słabą organizacją wewnętrzną. Kluby tworzone są głównie przez deputowanych, wspólnie wypracowujących stanowiska, które to mają zajmować na forum parlamentu w konkretnych sprawach. Główną łączącą ich więzią były zbieżne interesy. Istotą życia partii klubowej było działanie w parlamencie, natomiast nie posiadała ona rozwiniętej struktury terytorialnej. Pierwszym nowoczesnym ugrupowaniem politycznym w Polsce działającym w postaci partii klubowej było Zgromadzenie Przyjaciół Ustawy Rządowej, założone przez współtwórców Konstytucji 3 Maja w 1791 roku. Głównym celem tego stronnictwa politycznego było „zreformowanie Rzeczypospolitej”. Partią klubową w Polsce był również Klub Jakobinów z 1794 roku. Miał na celu uświadamianie ludu oraz wpływanie na losy powstania kościuszkowskiego. Tylko niektóre z klubów politycznych (np. jakobini) dążyły do mobilizowania swych zwolenników i tworzenia własnych przedstawicielstw lokalnych.
Partia kadrowa - to partia fachowców, jest organizacją silnie zorganizowaną i centralistycznie kierowaną. Prekursorem tworzenia partii kadrowych był Lenin. Organizacja partii kadrowej opiera się na zasadzie centralizmu demokratycznego. Centralizm demokratyczny zakłada ścisłą dyscyplinę partyjną i zobowiązuje wszystkich członków partii, wszystkie organy niższego szczebla do bezwzględnego podporządkowania się uchwałom organów wyższego szczebla. Wszystkie decyzje niższych instancji muszą być zgodne z ogólną linią partii. Obowiązuje całkowity zakaz frakcyjności, co oznacza, iż wykluczone jest powstanie jakiejkolwiek grupy, reprezentującej inne zdanie niż zdanie kierownictwa. Kierownictwo ma dominującą pozycję wewnątrz partii ze względu na lepszą znajomość doktryny naukowej, a także infiltrację sił kontrrewolucyjnych. Mimo to Lenin nie wykluczał współpracy z innymi partiami, uznawał możliwość istnienia kilku partii w warunkach dyktatury proletariatu. Dopuszczał nawet możliwość istnienia partii, które uznając kierowniczą rolę partii komunistycznej, zajmowałyby w sprawach taktyki opozycyjne stanowisko. Jednak nie oznaczało to akceptacji istnienia partii burżuazyjnych.
Partia masowa - posiada program polityczny odwołujący się do określonej ideologii i doktryny politycznej. Jest ugrupowaniem o dużej liczbie członków i wyborców. To partia określonej grupy społecznej, pełni funkcję integracyjną.
Partia uniwersalna (partia typu "catch all") - partia jako łowca elektoratów; nie opiera swojego istnienia na ideologii, tylko dąży do przypodobania się jak największej ilości wyborców. Partie uniwersalne od masowych różni to, że partie uniwersalne nie są ugrupowaniami określonej grupy społecznej, nawet nazywane są często „partiami wszystkich”. Partie uniwersalne zmierzają do tego, aby stać się organizacjami, na które "opłaca się” głosować bez względu na miejsce zamieszkania, wykształcenie i stan majątkowy potencjalnych wyborców.
Do dnia dzisiejszego w Polsce istnieje podział partii politycznych ze względu na kryterium genetyczno-historyczne, na cztery zasadnicze rodziny:
- partie postsolidarnościowe, wywodzące się bezpośrednio z ruchu „Solidarność”. Główne z nich to: Unia Wolności Unia Pracy, Prawo i Sprawiedliwość, Ruch Odbudowy Polski, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.
- partie wywodzące się z pozasolidarnościowej opozycji antykomunistycznej (pozaokrągłostołowe). Główne ugrupowania to: Konfederacja Polski Niepodległej, Polska Partia Socjalistyczna, Chrześcijańsko-Demokratyczne Stronnictwo Pracy, Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, Unia Polityki Realnej, Liga Polskich Rodzin.
- partie nowe, powstałe już w okresie funkcjonowania III RP, jak np. Polska Partia Przyjaciół Piwa, Partia X, Krajowa Partia Emerytów i Rencistów, Samoobrona RP.
Rodzaje partii:
Partia klubowa - specyficzne ugrupowanie zwolenników pewnego programu politycznego. Jego centrum stanowili członkowie klubu zasiadający w ciałach reprezentacyjnych. Ugrupowanie to posiadało sprecyzowany program oraz wyodrębnioną grupę przywódców. Partia klubowa charakteryzuje się dosyć słabą organizacją wewnętrzną. Kluby tworzone są głównie przez deputowanych, wspólnie wypracowujących stanowiska, które to mają zajmować na forum parlamentu w konkretnych sprawach. Główną łączącą ich więzią były zbieżne interesy. Istotą życia partii klubowej było działanie w parlamencie, natomiast nie posiadała ona rozwiniętej struktury terytorialnej. Pierwszym nowoczesnym ugrupowaniem politycznym w Polsce działającym w postaci partii klubowej było Zgromadzenie Przyjaciół Ustawy Rządowej, założone przez współtwórców Konstytucji 3 Maja w 1791 roku. Głównym celem tego stronnictwa politycznego było „zreformowanie Rzeczypospolitej”. Partią klubową w Polsce był również Klub Jakobinów z 1794 roku. Miał na celu uświadamianie ludu oraz wpływanie na losy powstania kościuszkowskiego. Tylko niektóre z klubów politycznych (np. jakobini) dążyły do mobilizowania swych zwolenników i tworzenia własnych przedstawicielstw lokalnych.
Partia kadrowa - to partia fachowców, jest organizacją silnie zorganizowaną i centralistycznie kierowaną. Prekursorem tworzenia partii kadrowych był Lenin. Organizacja partii kadrowej opiera się na zasadzie centralizmu demokratycznego. Centralizm demokratyczny zakłada ścisłą dyscyplinę partyjną i zobowiązuje wszystkich członków partii, wszystkie organy niższego szczebla do bezwzględnego podporządkowania się uchwałom organów wyższego szczebla. Wszystkie decyzje niższych instancji muszą być zgodne z ogólną linią partii. Obowiązuje całkowity zakaz frakcyjności, co oznacza, iż wykluczone jest powstanie jakiejkolwiek grupy, reprezentującej inne zdanie niż zdanie kierownictwa. Kierownictwo ma dominującą pozycję wewnątrz partii ze względu na lepszą znajomość doktryny naukowej, a także infiltrację sił kontrrewolucyjnych. Mimo to Lenin nie wykluczał współpracy z innymi partiami, uznawał możliwość istnienia kilku partii w warunkach dyktatury proletariatu. Dopuszczał nawet możliwość istnienia partii, które uznając kierowniczą rolę partii komunistycznej, zajmowałyby w sprawach taktyki opozycyjne stanowisko. Jednak nie oznaczało to akceptacji istnienia partii burżuazyjnych.
Partia masowa - posiada program polityczny odwołujący się do określonej ideologii i doktryny politycznej. Jest ugrupowaniem o dużej liczbie członków i wyborców. To partia określonej grupy społecznej, pełni funkcję integracyjną.
Partia uniwersalna (partia typu "catch all") - partia jako łowca elektoratów; nie opiera swojego istnienia na ideologii, tylko dąży do przypodobania się jak największej ilości wyborców. Partie uniwersalne od masowych różni to, że partie uniwersalne nie są ugrupowaniami określonej grupy społecznej, nawet nazywane są często „partiami wszystkich”. Partie uniwersalne zmierzają do tego, aby stać się organizacjami, na które "opłaca się” głosować bez względu na miejsce zamieszkania, wykształcenie i stan majątkowy potencjalnych wyborców.
Do dnia dzisiejszego w Polsce istnieje podział partii politycznych ze względu na kryterium genetyczno-historyczne, na cztery zasadnicze rodziny:
- partie postsolidarnościowe, wywodzące się bezpośrednio z ruchu „Solidarność”. Główne z nich to: Unia Wolności Unia Pracy, Prawo i Sprawiedliwość, Ruch Odbudowy Polski, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.
- partie wywodzące się z pozasolidarnościowej opozycji antykomunistycznej (pozaokrągłostołowe). Główne ugrupowania to: Konfederacja Polski Niepodległej, Polska Partia Socjalistyczna, Chrześcijańsko-Demokratyczne Stronnictwo Pracy, Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, Unia Polityki Realnej, Liga Polskich Rodzin.
- partie nowe, powstałe już w okresie funkcjonowania III RP, jak np. Polska Partia Przyjaciół Piwa, Partia X, Krajowa Partia Emerytów i Rencistów, Samoobrona RP.
Partie według funkcji w systemie partyjnym:
Partia obrotowa - może wchodzić w koalicję z każdą opcją polityczną, np. PSL.
Partia oderwana - kładzie nacisk na jeden problem społeczny.
Partia inicjująca - odniosła w wyborach parlamentarnych zwycięstwo i dzięki temu rozpoczyna proces tworzenia koalicji rządzącej. Partia inicjująca dobiera sobie partnerów koalicyjnych, z którymi dzieli się stanowiskami ministerialnymi i innymi posadami rządowymi.
Partia dopełniająca - wchodzi w skład koalicji rządzącej, zapewniając jej uzyskanie większości bezwzględnej w parlamencie. Dzięki przyłączeniu się partii dopełniającej, partia inicjująca może sprawnie rządzić państwem.
Komentarze
Prześlij komentarz
Dziękuję za każdy komentarz. Wszystkie czytam, nawet jeżeli nie odpowiadam.