Władza - podstawowe informacje

Władza - zdolność narzucania i egzekwowania decyzji; wpływanie na ludzi tak, aby zachowywali się w określony sposób; możliwość narzucania pewnych zachowań i realizowania własnej woli, nawet wbrew oporowi pozostałych uczestniczących w działaniu osób. Funkcją władzy jest ochrona wspólnoty przed zagrożeniami. Sprawowanie władzy wiąże się z kontrolą, możliwością kontroli. 

Cechy władzy:

- przewaga

- rządzenie

- dominacja

- narzucanie własnego zdania

- ustalanie reguł i egzekwowanie ich

- odpowiedzialność

Rodzaje władzy:

- prawomocna - znajduje się w rękach osób postrzeganych jako uprawnionych bądź mających predyspozycje do jej sprawowania;

- nieprawomocna - opiera się na przymusie, stosowaniu siły w celu uzyskania uległości.
Rodzaje władzy wg Maxa Webera:
- tradycyjna - mająca autorytet dawności;
- legalna - oparta na przeświadczeniu, że posłuszeństwo wynika z samego faktu istnienia prawa;

- charyzmatyczna - niestabilna, ma charakter przejściowy, często jest efektem rewolucji, ma tendencję do stawania się niedemokratyczną. Jest to władza oparta na autorytecie.

Charyzma sytuacyjna - celem przywódcy jest rozwiązanie konfliktu.

Więdnąca charyzma - z czasem zanika zdolność lidera do wywoływania stanu posłuszeństwa.

Aspekty władzy:

Władza dystrybutywna - wygrana jednej strony musi wiązać się ze stratą drugiej strony.

Władza kolektywna - możliwość współpracy między stronami może zwiększyć ich władzę nad stroną trzecią.

Wymiary stosunku do władzy:
- aktywiści - silnie zainteresowani własnym udziałem w polityce, jak również samą polityką, dobrze o niej poinformowani;
- kompetentni obserwatorzy - dobrze poinformowani, zainteresowani polityką, obojętni wobec własnego w niej udziału;
- kompetentni krytycy - ich stosunek do polityki jest zdecydowanie negatywny. Wobec polityki żywią silnie negatywne postawy;
- pasywni obywatele - dobrze poinformowani, ale niezainteresowani polityką. Ich poinformowanie wynika jedynie z miejsca zajmowanego w społeczeństwie;
- apolityczni wyobcowani - nie interesują się polityką, mają wysoce negatywny stosunek do własnego udziału w polityce, niewiele o niej wiedzą.

Racje psychologiczne skłaniające ludzi do poszukiwania władzy lub udziału we władzy:
- egocentryczne - koncentrują się na własnej osobie działającego;
- socjocentryczne - koncentrują się na szerszej grupie ludzi.
Stosunek jednostki do władzy:
- autoteliczny - władza jest ceniona ze względu na jej zalety;
- instrumentalny - władza jest ceniona ze względu na to, co można dzięki niej osiągnąć;
- egocentryczny autoteliczny - władza jako zabawa, panowanie nad innymi;
- egocentryczny instrumentalny - władza jako źródło pieniędzy;
- socjocentryczny instrumentalny - władza jako służba społeczna.

Władza może nagradzać, karać, używać presji siłowej (przymusu). Może również żądać ofiary z życia w określonych sytuacjach. Granicą polityki jest ofiara z życia.