Referendum

Referendum (plebiscyt) - powszechne głosowanie obywateli mających czynne prawo wyborcze; głosowanie ludowe za projektem określonego politycznego rozstrzygnięcia albo przeciw niemu; jest najbardziej znaczącym bezpośrednim udziałem ludności w wykonywaniu władzy. Jest najbardziej charakterystyczną cechą ustrojową Szwajcarii. Zyskało na znaczeniu w V Republice Francuskiej. Sporadycznie jest stosowane w innych krajach, np. w RFN, w 18 stanach w USA, we Włoszech, w Norwegii, Danii, Grecji, Hiszpanii, Austrii, Irlandii, Szwecji.

Typy referendum:

1. Podział ze względu na czas przeprowadzenia:

- przedparlamentarne- przed podjęciem rozstrzygnięcia przez parlament

- poparlamentarne- po przyjęciu ustawy przez parlament ( Islandia )

- pozaparlamentarne- rozstrzygnięcie poddaje się pod głosowanie w referendum pomijając parlament

2. Podział ze względu na znaczenie:

- konsultacyjne- wysondowanie opinii ( Szwecja, Hiszpania )

- rozstrzygające:

* zatwierdzające- przed wejściem ustawy w życie ( Szwajcaria, Francja )

* odrzucające- w sytuacji, gdy wyborcy chcą doprowadzić do zaprzestania obowiązywania ustawy ( Włochy )

3. Podział ze względu na przedmiot:

- konstytucyjne:

* obligatoryjne- nie można zmienić konstytucji bez przeprowadzenia referendum

( Dania, Irlandia, Szwajcaria, Hiszpania )

* fakultatywne- aby było przeprowadzone referendum, niezbędne jest specjalne żądanie ( Austria, Włochy, Hiszpania )

- ustawodawcze:

* obligatoryjne

* fakultatywne ( Szwajcaria, Włochy )